Πατριωτισμός και αντιπατριωτισμός - του Κώστα Βεργόπουλου

Δευτέρα, 7 Ιουλίου 2014

Πατριωτισμός και αντιπατριωτισμός

Του Κώστα Βεργόπουλου

Αραγε ο πατριωτισμός, δηλαδή η υπεράσπιση της χώρας, του λαού και της κοινωνίας, αποτελεί στην εποχή μας κάτι «ξεπερασμένο», ένα «μη πρόβλημα», που «θολώνει τα κρίσιμα πεδία της Αριστεράς», όπως διατείνονται κάποιοι από το χώρο της, ή μήπως παραμένει πάντα ένα πραγματικό πρόβλημα, που στις μέρες μας επανέρχεται με ανανεωμένη οξύτητα, ώστε η Αριστερά να μην μπορεί να το αγνοεί;

Σε πρόσφατη ομιλία του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ διευκρίνισε ότι ο «αριστερός πατριωτισμός» αποτελεί έναν από τους τρεις βασικούς πυλώνες της πολιτικής του. Αναφέρθηκε στον Αρη Βελουχιώτη, ο οποίος στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής τόνιζε ότι ενώ το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα, «εμείς έχουμε πατρίδα τις πεζούλες μας, που είναι το μοναδικό καταφύγιό μας».

Οσοι υποστηρίζουν ότι ο πατριωτισμός είναι παρωχημένο πρόβλημα, επικαλούνται γι' αυτό κάποια υποθετική νέα πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης. Ωστόσο, αυτή η αναφορά θα είχε βάση εάν είχε όντως δημιουργηθεί νέα πραγματικότητα. Σήμερα, αυτή ακριβώς η υποθετική πραγματικότητα αποδεικνύεται εικονική, αιτία διεθνούς κρίσης και διαιωνιζόμενης αστάθειας σε όλα τα επίπεδα. Πώς να μην υποθέσει κάποιος ότι οι θιασώτες της ιδέας πως ο πατριωτισμός έχει ξεπεραστεί παίρνουν πολύ στα σοβαρά τον εικονικό κόσμο του κεφαλαίου που σύρεται σήμερα σε βαθύ αδιέξοδο; Αντίθετα με τις διαβεβαιώσεις τους, από όλα τα μέρη του κόσμου ανέρχονται οι αντιστάσεις στην αποτυχημένη θεολογία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και στο επίκεντρο όλων βρίσκεται η αγωνία για προάσπιση των κοινωνιών και των πατρίδων απέναντι στον κίνδυνο της αποδόμησης.

Στην Ισπανία, ανερχόμενη κοινωνική δύναμη είναι οι Podemos, που διεκδικούν την επανίδρυση της κοινωνίας, με βάση λαϊκές συνελεύσεις, «χωρίς κομματικές ταμπέλες και ιδεολογίες». Ο ηγέτης τους Πάμπλο Ιγκλέσιας επαναφέρει την έννοια του πατριωτισμού, που έχει εγκαταλειφθεί από το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Για την «πολιτικά ορθή» Αριστερά, η αναφορά στην κοινωνία ως σύνολο εκτίθεται στις αμαρτίες του «λαϊκισμού» και του «εθνικισμού». Μιλώντας για «πατρίδα», οι Podemos ενοχοποιούνται για «βολιβαριανά οράματα», εμπνεόμενα από τον Τσάβες και τη Λατινική Αμερική.

Στη Γαλλία, ο Ρεζίς Ντεμπρέ επισημαίνει ότι η γαλλική Αριστερά έχει γίνει «γαλλοφοβική», «λαοφοβική» και «κοινωνιοφοβική», αφού εγκατέλειψε τις έννοιες «λαός», «κοινωνία», «έθνος». Η άνοδος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, τονίζει ο ίδιος, αποτελεί δείκτη ιδεολογικής αποσύνθεσης των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων. Η «Ουμανιτέ» του ΚΚΓ σε κύριο άρθρο της αναγνωρίζει ότι «έχουμε χάσει την έννοια του πατριωτισμού και οφείλουμε να την ανακτήσουμε. Ο πατριωτισμός δεν αποτελεί αίρεση. Είναι δημιούργημα της Αριστεράς της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και ο αριστερός διεθνισμός που ακολούθησε δεν καταργεί τον πατριωτισμό, αλλά τον εμπλουτίζει. Η εθνική γαλλική σημαία και η κόκκινη σημαία βαδίζουν χέρι χέρι στη γαλλική ιστορία και πάντοτε η πατριωτική Αριστερά ήταν αυτή που δημιούργησε τους μεγάλους σταθμούς της ιστορίας».

Οταν σήμερα οι κοινωνίες απειλούνται με αφανισμό, όταν στην Ευρώπη γίνεται λόγος για εγκαθίδρυση σχέσεων αποικιακού τύπου μεταξύ Βορρά και Νότου, επισημαίνει ο Ιγκλέσιας, υποψήφιος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι προφανές ότι το πρόβλημα του πατριωτισμού όχι μόνον δεν είναι «ξεπερασμένο», αλλά επανέρχεται και αποκτά νέα επικαιρότητα στην εποχή μας. Ανάμεσα στην ολιγαρχία του μεγάλου χρήματος και στην «πολιτικά ορθή» Αριστερά, που αποδέχεται τους όρους παιχνιδιού της πρώτης, αναδύονται σήμερα οι μεγάλες λαϊκές και δημοκρατικές πλειοψηφίες, που απειλούνται από αμφότερες τις πλευρές: τόσο από την επιθετικότητα της πρώτης όσο και με την ανεκτικότητα και ουσιαστική κάλυψη από τη δεύτερη. Ο αριστερός πατριωτισμός, τονίζει ο Ιγκλέσιας, αποτελεί το «συνεκτικό ιστό», που συνενώνει τις κοινωνικές πλειοψηφίες απέναντι στις αντίστοιχες διεθνοποιημένες ολιγαρχίες.

Πολλαπλασιάζονται σήμερα οι αναφορές στον Ιταλό μαρξιστή Αντόνιο Γκράμσι (1891-1937), προς εντοπισμό του «κοινού αισθήματος» και ανανέωση των εννοιών «δημοκρατία», «λαός», «έθνος», «κοινωνική δικαιοσύνη». Εμπεδώνεται η πεποίθηση ότι η σημερινή κρίση, αφού θίγει ανθρώπινες και κοινωνικές αξίες στη βάση τους, δεν αντιμετωπίζεται σαν απλό οικονομικό ζήτημα ούτε από μόνο ένα τμήμα της κοινωνίας, αλλά θέτει απαράκαμπτο πρόβλημα κοινωνικών συμμαχιών και «επανίδρυσης» της κοινωνίας σε νέες βάσεις. Ο μαρξισμός, τονίζουν οι Ισπανοί, δεν είναι θρησκευτικό δόγμα προς ομφαλοσκόπηση και αυτοϊκανοποίηση των μεμυημένων σε αυτό, αλλά «εργαλείο δράσης» για τη σύμπηξη της «λαϊκής ενότητος».

Εάν κάποιοι πιστεύουν ότι με την κοινωνική συμμαχία χάνουν την καθαρότητά τους, ίσως ήλθε η στιγμή για να πληροφορηθούν, όπως διευκρίνιζε στον ελληνικό Μεσοπόλεμο ο Κωνσταντίνος Καραβίδας (1890-1973), ότι η καθαρότητα δεν υπάρχει παρά μόνον στα βιβλία, στη φαντασία και στο μοναχισμό, ενώ στην πραγματική ζωή τα προβλήματα παραμένουν πάντα σύνθετα, συμφυρματικά και αμφίσημα. Δεν ακολουθούν οι κοινωνίες τις θεωρίες, αλλά οι θεωρίες τις κοινωνίες. Εάν σήμερα στην Ευρώπη καταρρέει το μεταπολεμικό «κοινωνικό συμβόλαιο», που βασίστηκε στο κράτος δικαίου και στο κοινωνικό κράτος, εάν η γηραιά ήπειρος περιέρχεται σε συνθήκες «έκτακτης ανάγκης», με τις ανισότητες να εκτινάσσονται σε επίπεδα Λατινικής Αμερικής, τη δημοκρατία να κλονίζεται και την Αριστερά να παραμένει ουδέτερη, καταφεύγοντας σε «κοινωνιακά» ζητήματα (μειονοτικά δικαιώματα παντός είδους και προς πάσα χρήση), τότε ο «πατριωτισμός» και η «παλλαϊκή ενότητα», ακόμη και εάν θεωρηθούν «λαϊκισμοί», δεν αποτελούν ζητήματα «παρωχημένα», αλλά αντίθετα ανταποκρίνονται σε επείγουσα ανάγκη της σημερινής κοινωνίας, τουλάχιστον όπως η ίδια το προσλαμβάνει.

Πηγή: http://www.enet.gr

Will the Next World War Start in the Middle East? - Richard Ewans Interview by Isaac Chotiner

INTERVIEW JANUARY 25, 2014

Will the Next World War Start in the Middle East?

BY ISAAC CHOTINER @ichotiner

Share

The centenary of the First World War is upon us, and it has been marked by a slew of books, articles, remembrances, and commentary. The origins of one of civilization’s greatest catastrophes are still disputed. Was German aggression the cause of the war, or should blame be more widely spread?
Richard Evans, the Regius Professor of History at Cambridge, is the author of many books about Europe (including a trilogy about the Third Reich), and is one of the most prominent intellectuals in the United Kingdom. This week, he has a cover story in the New Statesman looking back at the war, and comparing 1914 to today. We spoke over the phone about who caused the disaster, the best books to read on it, and whether the modern Middle East will spark the next World War.

Isaac Chotiner: What is the major difference between 1914 and 2014? Are you worried about another major conflict breaking out anytime soon?

Richard Evans: I think we have to recognize that the instability and violence of the Balkan states in 1914 was the trigger for the war. It was not an excuse used by the Germans or anybody else. The region was pretty much out-of-control. I think the obvious parallel here is with the Middle East today, where again you have a number of smallish states, heavily armed, with religious differences, political differences, and instability. The situation is very difficult for the major powers to control.

IC: You say that it was not just an excuse to start the war, but don’t you think other events, like the crisis in Morocco in 1911, or something else, could have been the spark to start the war?

RE: Well, the Moroccan issue was settled, the Middle East was more or less settled by 1914, and the naval arms race was settled because Britain had won and everyone recognized that, including the Germans. So I think it really had to be the Balkans.

It was a multipolar world in the late 19th century, which then became a bipolar world, split between two camps in Europe itself. That mirrors the cold war, but the cold war is over, and we now have once more the multipolar world that you had in Europe in the 1880s and 1890s. And also, you have institutions of collective security now, just as you had then—the United Nations may not be all that effective but it is better than nothing.
I think the major difference now is that we’ve had two World Wars, and we’ve had the nuclear age. Whereas in 1914, states, and for that matter most of the public in most nations, had what we now think of as a very irresponsible attitude toward war. They went into it in a gung-ho way. Now I think we are much more afraid of a major war, and we are much more cautious about it. I think the attitude of politicians today is very different from what it was in 1914.

IC: There’s been a huge scholarly debate about the degree to which the Germans were to blame for the First World War. This has been going on for decades, all the way back to the historian Fritz Fischer, who in 1961 essentially blamed Germany.  

RE: The debate has actually been going on since the War itself.

IC:  Fair enough. What do you think the state of that debate is right now?

RE: I think that the state of debate, interestingly, is different in different countries. I think there’s enormous reluctance in the United Kingdom, particularly amongst military historians, to accept that the distribution of responsibility was quite wide over Austria-Hungary, Serbia, Britain, France, Russia, and Germany. In Germany, however, Christopher Clark’s book is number one on the bestseller lists—it’s an enormous hit and it’s made him into a media star. And he argues for this diffuse responsibility.

IC:  Where do you fall on that spectrum?

RE: Well, I would incline towards Christopher Clark’s view. I think you have to start with the breakdown of the nineteenth-century Concert of Europe, the end of the multipolar world, and the splitting of Europe into two armed camps by about 1906. That made the danger of a small war leading to a bigger one much more serious. You also had the French desire for revenge for Alsace-Lorraine, and Russia turning away from the Far East after its defeat by Japan in 1905 and looking towards Europe with a forward policy. Austria-Hungary was absolutely paranoid about the Serbs, because there were many Serbs within its borders, and insisted on a hard-line course toward them, and you had Serbia wanting to expand in the Balkans. You had Germany afraid that if Russia beat Austria-Hungary, it would be greatly weakened. So you had a lot of fear coupled with a general willingness to go to war. Britain was very confused and the government was deeply divided. Edward Grey, the Foreign Secretary, vacillated this way and that. But he moved toward an anti-German course. I think his views were influenced by the naval arms race, which had come to a stop but had strongly stoked his suspicions of Germany.

IC: It seems like you think responsibility should be divided, but let me just ask you about a line in your piece. You write, “For all the Marxists’ convoluted attempts to prove that the driving forces behind the First World War were economic, the logic of capitalism told against war rather than for it.” The Leninist interpretation of the war was that basically it was a stupid war about imperialism. I realize that at some level that’s too simplistic, but it also seems to me that it was fundamentally an imperial war, and that if these countries were not interested in overseas possessions, then the war never occurs.

RE: Yes, I mean, these are wars not between individual countries, they are wars between empires. So it’s the British Empire, the French Empire and the German Empire, then the Russian Empire and the Austro-Hungarian Empire, which did not have overseas possessions, but had many nationalities within their borders. I don’t think that the economic explanations work at all, however. Nearly every part of the globe that was going to be annexed by European powers was already annexed. There were parts that were too difficult to annex, like China, because the resistance was too great there, essentially, or a few places like Ethiopia, which proved too hard to conquer.

IC: But if you define imperialism as about more than economics….

RE: Exactly, it’s an ideology. It’s an ideology of power. And the more precise arguments put forward by Lenin or by Rosa Luxemburg arguing that economic factors, the profit motive or the need to export surplus capital, were crucial, simply don’t work. The colonies cost the European powers money, they did not bring in money, they had no discernible function in terms of the capitalist economy, and there were many close financial and business links between the rival European powers in 1914.

IC: WWI is always interesting to me because—and correct me if you think this is wrong—it seems like one of these events that basically went as horrifically wrong as it possibly could have. The war itself was horrible, and the way in which the Allies won was horrible, because you end up with Stalinism and Nazism. What could have possibly gone worse? Give me a counterfactual.

RE: Well, as it happens, on February 4 my book on counterfactuals will be published in the United States. It’s called Altered Pasts: Counterfactuals in History and it’s published by Brandeis University Press.

IC: We’ll include a link.

RE: Of course the First World War is generally recognized as the seminal catastrophe of 20th century Europe and the 20th century world. But I don’t think historians can or should say what would have happened had it been avoided, because that eliminates contingency altogether. If you look at the arguments about what would have happened had there been no first World War, or had Britain not entered the First World War, you simply cannot say that there would have been no Holocaust, or no second world war, because you can’t account for chance happenings along the alternative timeline you’re constructing.

IC: There’s been a push in the United Kingdom to celebrate the war a little bit more. Lord Kitchener, the famous imperialist and war supporter is on some new bill, correct?

RE: It’s a commemorative coin worth two pounds sterling. I and others are arguing that it should be Nurse Edith Cavell who should be on it, and not Lord Kitchener. She was a British nurse who was executed by the Germans for helping wounded British soldiers escape back to the front line.  But she nursed both German and British soldiers in hospital, and nursed them in Belgium. She thought she had a general duty to care for the sick. ‘Patriotism is not enough’ was her best-known statement. And that is the sort of spirit I think we should commemorate, and not the militarism of someone like Kitchener.

IC: You have also gotten into a skirmish with Michael Gove, the Education Secretary, about whether World War I was a war for the Brits to be proud of.

RE: There are those who think it was basically a war between Britain and Germany, and Germany was an evil dictatorship run by the Kaiser. People who read back Hitler into the Kaiser, the Third Reich into the Kaiserreich—those people argue it should be celebrated by Britain as wonderful triumph for British values.

IC: Gove is conservative, but A.J.P. Taylor famously wrote something similar, and he was a leftist historian. Didn’t he essentially argue that you can read Hitler as sort of a traditional German leader?

RE: He did say that, but he also said that the First World War wasn’t anybody’s responsibility; he said it was war by timetable, by railway timetable; once the powers began to mobilise, there was no stopping it.

IC: Right, that it was almost an accident…

RE: As you say, however, it is not left vs. right. I pointed out in a piece I did for The Guardian that it was Niall Ferguson, who describes himself as right-wing, who said that Britain should not have entered the first World War. As for Michael Gove, this goes back to the fact that last year I was very prominent in the public criticism of his draft of a new school history curriculum in this country, and he was forced to withdraw it, and I don’t think he’s forgiven me for that. We can surely salute the courage of the soldiers who fought while criticizing the view that they were fighting for British democracy, liberal values and so on: they thought above all they were fighting for the Empire.

IC: There has been a ton of books on the origins of the war in the last year, and there are going to be many more. What is the best one?

RE: I still think Christopher Clark’s book is the one to beat on the origins of the war, though I think Margaret Macmillan comes fairly close to it—she is better on the longer-term origins, he has broader and deeper research on the immediate origins. I don’t think we yet have a very good book on the war itself.

IC: And overall, what is the greatest book written on the war?

RE: Robert Graves’s Goodbye to All That. That is the best book I’ve read.

IC: It’s interesting you say that because I just finished rereading Paul Fussell’s The Great War and Modern Memory, which talks a lot about Graves. Fussell’s is an amazing and beautiful book.

RE: That’s excellent as well. But these are not of course, conventional academic history books.

IC: So what’s the best conventional history?

RE: David Stephenson’s 1914-1918 is the best.  

(This interview has been edited and condensed)
Πηγή : http://www.newrepublic.com/

Στo top 20 της ''Ηπιας Ισχύος'' η Τουρκία

Στο top 20 της «Ήπιας Ισχύος» η Τουρκία

Ακολουθώντας μία συνεχή ανοδική πορεία, η Τουρκία εισήλθε για πρώτη φορά στο τοπ 20 των χωρών με τη μεγαλύτερη ήπια ισχύ στον κόσμο. Πρόκειται για ετήσια έρευνα του περιοδικού Monocle.

Καταλύτης για να λάβει αυτή τη θέση, ήταν οι τηλεοπτικές σειρές που προβάλλονται στην Ευρώπη και στην Μέση Ανατολή, αλλά και οι νέες διαδρομές που έχουν εγκαινιάσει οι Τουρκικές Αερογραμμές.Ο Joseph Nye επινόησε τον όρο «ήπια ισχύς» στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Σήμερα ο όρος αυτός χρησιμοποιείται συχνά -και κάποιες φορές εσφαλμένα- από πολιτικούς ηγέτες, αρθογράφους και ακαδημαϊκούς σ' όλο τον κόσμο. Τι είναι, λοιπόν η ήπια ισχύς; Η ήπια ισχύς βρίσκεται στην ικανότητα να ελκύεις και να πείθεις, και προέρχεται από τη θελκτικότητα της κουλτούρας, των πολιτικών ιδανικών και των πολιτικών επιλογών μιας χώρας.

Η ετήσια έρευνα «Παγκόσμια Ήπια Ισχύς» («Global Soft Power») του περιοδικού Monocle , βαθμολογεί τα κράτη, με κριτήρια την πολιτική, τη διπλωματική τους υποδομή, την κουλτούρα τους, τις δυνατότητες της εκπαίδευσης και την προσέλκυση επενδύσεων.Οι πέντε πρώτες χώρες ήταν η Βρετανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία, η Γαλλία και η Σουηδία. Η Βρετανία, βρέθηκε για πρώτη φορά στην πρώτη θέση, ξεπερνώντας τις Η.Π.Α., μετά από μία χρονιά που χαρακτηρίστηκε από μεγάλες επιτυχίες σε κινηματογραφικές ταινίες, στον αθλητικό χώρο και στη μουσική.
Ομάδα Ειδήσεων e-afipnisi

 

από το http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/11/top-20.html#more 

Περιμένουμε οικονομικό τσουνάμι! του Τάσου Καφαντάρη

Οικονομία — Αυγούστου 6, 2012 2:04 μμ

Περιμένουμε οικονομικό τσουνάμι!

του Τάσου Καφαντάρη

05.08.2012

πηγή: ΒΗΜΑ

Μπορεί να έχουμε ακόμη καλοκαίρι, όμως για πολλούς χρηματιστές το θέμα συζήτησης είναι ο οικονομικός χειμώνας. Oχι οποιοσδήποτε χειμώνας, αλλά ο «χειμώνας του Κοντράτιεφ». Τι εννοούν; Και ποιος είναι αυτός ο Κοντράτιεφ;

Η σύντομη απάντηση είναι πως ο Νικολάι Κοντράτιεφ ήταν ένας οικονομολόγος των αρχών του 20ού αιώνα, που το 1928 καθαιρέθηκε από τη θέση του διευθυντή του Ινστιτούτου Μελετών Επιχειρηματικής Δραστηριότητας, στάλθηκε σε γκουλάγκ και εκτελέστηκε το 1938. Ο λόγος; Η ανάλυσή του για την εξέλιξη του καπιταλισμού και του κομμουνισμού θεωρήθηκε επικριτική για τον Στάλιν. Oπως όμως διαφάνηκε στη συνέχεια, ο άνθρωπος αυτός μόνον ως «κακός προφήτης του καπιταλισμού» θα έπρεπε να διωχθεί…

Οι τέσσερις εποχές

Εκείνο που εντόπισε ο Κοντράτιεφ μέσω της μελέτης του καπιταλισμού ήταν μια στατιστικά περίεργη «κυματική συμπεριφορά»: Ανά 50 έως 60 χρόνια ο καπιταλισμός κλονίζεται από ένα σαρωτικό κύμα αποπληθωρισμού, το οποίο αντιμετωπίζει με την πυροδότηση μεγάλων εθνικών συγκρούσεων ή και παγκοσμίου πολέμου. Προτού φθάσει στην εκρηκτική του φάση, ο κάθε κύκλος εμπεριέχει τέσσερις «οικονομικές εποχές»: Την άνοιξη (25 χρόνια), που είναι η πληθωριστική φάση, με ανερχόμενες τιμές μετοχών, αύξηση απασχόλησης και μισθών. Το καλοκαίρι (3-5 χρόνια), μια φάση στασιμότητας, με αύξηση των επιτοκίων και του χρέους και αστάθειες που εκκινούν πολέμους. Το φθινόπωρο (7-10 χρόνια), που είναι η φάση αποπληθωρισμού, με τα επιτόκια σε πτώση και απότομες ανόδους στις τιμές των μετοχών. Τέλος, ο χειμώνας (3 χρόνια κατάρρευσης και 15 χρόνια αναδιάρθρωσης), που είναι φάση αποπληθωρισμού συνδυαζόμενη με κατάρρευση των μετοχών και των δανείων και αύξηση των τιμών των προϊόντων.

Η θεωρία αυτή, την οποία ο Κοντράτιεφ δημοσίευσε το 1925 υπό τον τίτλο «Οι Κύριοι Οικονομικοί Κύκλοι», δικαιώθηκε από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929, αλλά στη συνέχεια αμφισβητήθηκε. Ενδιαφέρον είναι και το ότι δύο ολλανδοί οικονομολόγοι – ο Jacob van Gelderen και ο Samuel de Wolff – είχαν πει τα ίδια από το 1913, καθώς όμως κανείς δεν μετέφρασε την εργασία τους από τα ολλανδικά, ξεχάστηκαν. Τη χρονιά εκτέλεσης του Κοντράτιεφ ο αμερικανός λογιστής Ralph Nelson Elliot δημοσίευσε ένα βιβλίο για τη συμπεριφορά των αγορών υπό τον τίτλο «The Wave Principle», όπου συνέδεε την ψυχολογία του πλήθους με τη δημιουργία κυμάτων οικονομικής ανόδου και πτώσης, αλλά κανείς δεν αντιλήφθηκε τον κοινό τόπο των ευρημάτων.

K-Waves και δημιουργική καταστροφή

Μόνο μετά τον θάνατο του Κοντράτιεφ, όταν μετακόμισε στο Χάρβαρντ ο αυστριακός οικονομολόγος Joseph Alois Schumpeter, το ενδιαφέρον για τα κύματά του αναθερμάνθηκε και ώθησε τον Schumpeter να μιλήσει για τη «δημιουργική καταστροφή» που ενυπάρχει στον καπιταλισμό. Τις ιδέες αυτές υιοθέτησε ο αμερικανός κοινωνιολόγος του Πανεπιστημίου McGill, Immanuel Maurice Wallerstein, όταν έγραψε το 1974 το «Modern World System» και συνέδεσε με σαφήνεια τις φούσκες του καπιταλισμού με τους παγκόσμιους πολέμους. Επίσης το 1974 ο λευκορώσος καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Washington, Hyman Minsky, έγραψε για τους «πιστωτικούς κύκλους» και στάθηκε πολέμιος της απορρύθμισης (deregulation) που τη δεκαετία εκείνη επικράτησε ως γιατροσόφι του καπιταλισμού.

Ολα αυτά θα παρέμεναν αιρετικές θεωρήσεις κάποιων οικονομολόγων της ανατολικοευρωπαϊκής παράδοσης, αν δεν εμφανιζόταν το 2001 η μαθηματική εξήγηση των κυμάτων του Κοντράτιεφ (των K-Waves, όπως διεθνώς αποκαλούνται). Συγκεκριμένα, ο αργεντινός φυσικός και συστημικός επιστήμονας Tessaleno Campos Devezas ανέπτυξε ένα αιτιακό μοντέλο γι’ αυτά τα κύματα, βασιζόμενος σε ένα μοντέλο «μάθησης ανά γενιά» (generation-learning model) και σε μια μη γραμμική δυναμική συμπεριφορά των πληροφορικών συστημάτων. Με αυτά τα εργαλεία κατόρθωσε να παρουσιάσει μια πλήρη θεωρία, η οποία εμπεριείχε την εξήγηση τόσο της ύπαρξης των K-Waves όσο και του χρονισμού τους ανά δύο γενιές (γύρω στον μισό αιώνα).

Χρυσή τομή και Αραβική Ανοιξη

Εφόσον οι προαναφερθείσες θεωρίες κυμάτων του Κοντράτιεφ και «πιστωτικών κύκλων» του Minsky ισχύουν, ζούμε στο τέλος του 5ου κύματος. Το 1ο κύμα ήταν του ατμού (1780-1830), το 2ο της σιδηράς εκβιομηχάνισης (1830-1880), το 3ο του εξηλεκτρισμού και των χημικών (1880-1930), το 4ο της αυτοκίνησης και των πλαστικών (1930-1970) και το 5ο της τηλεματικής (1970-2010). Για 6ο κύμα προαλείφεται εκείνο της πράσινης οικονομίας και της νανοβιοτεχνολογίας. Το ζήτημα είναι αν το 5ο κύμα τελείωσε και βρισκόμαστε ήδη στην εποχή της «αναδιάρθρωσης» ή αν βρισκόμαστε ακόμη προ της μεγάλης κατάρρευσης.

Με τον σκεπτικισμό για αυτές τις στατιστικές προφητείες ακόμη έντονο, έψαξα να βρω τι το πιο πρόσφατο και επίσημο έχει γραφεί σχετικά. Η πρώτη έκπληξη ήρθε από μια μελέτη της πασίγνωστης επενδυτικής εταιρείας Allianz Global Investors, στις αρχές του 2010, όπου προδιαγραφόταν το 6ο κύμα ακριβώς όπως το προέβλεπε ο Κοντράτιεφ (βλ. www.allianz.com/en/press/news/studies/news_2010-02-08.html – αλλά το πλήρες κείμενο «analysis-and-trends-kondratieff.pdf» έχει παραδόξως αποσυρθεί). Επειτα, στις 22 Μαρτίου 2011, το βρετανικό γραφείο συμβούλων GHK Ltd συνέταξε για την ΕΕ τη μελέτη «Impacts of Structural Change: Implications for policies supporting transition to a Green Economy». Ξεφυλλίζοντάς τη (βλ. http://ec.europa.eu/environment/enveco/resource_efficiency/pdf/transition_costs.pdf), βλέπει κανείς να παρατίθεται εκεί σωρεία ενδείξεων ότι ο Κοντρατίεφ προφήτεψε σωστά τον ρου της Ιστορίας.

Αμέσως μετά, στις 21 Ιουλίου 2011, μια πολύ απρόσμενη μελέτη δημοσιεύθηκε από τους Αμερικανούς Scott A. Albers και Andrew L. Albers, υπό τον τίτλο «Η Χρυσή Τομή, η Αραβική Ανοιξη και μια ανάλυση της αμερικανικής οικονομικής ιστορίας σε 10 βήματα». Σε αυτή την άκρως εντυπωσιακή ανάλυσή τους – την οποία μπορείτε να διαβάσετε στο http://mpra.ub.uni-muenchen.de/33004/1/MPRA_paper_33004.pdf – οι δύο μελετητές επικεντρώνονται στην οικονομική ιστορία των ΗΠΑ από το 1869 έως σήμερα και διαπιστώνουν ότι οι κύκλοι εξέλιξης ακολουθούν τη σπειροειδή καμπύλη «τομής του Ναυτίλου», ακολουθώντας ακριβώς την αναλογία βήματος της γνωστής μας από τον Παρθενώνα Χρυσής Τομής! Οι ίδιοι δηλώνουν ενεοί από τη διαπίστωση και αδυνατούν να εξηγήσουν πώς ο περίφημος αριθμός φ που συναντάμε στην ανάπτυξη φυτών και εμβίων υπεισέρχεται και στην εξέλιξη των οικονομιών, δίνοντάς τους έναν κύκλο κύματος ακριβώς 56 ετών. Καταλήγουν όμως στη σημαίνουσα υπόθεση ότι η έναρξη της Αραβικής Ανοιξης μπορεί να είναι και η έναρξη μιας φάσης παγκοσμιοποίησης της κρίσης σε πρωτόγνωρο βαθμό.

Το ΔΝΤ και η «κατάρα» του Σεπτέμβρη

Τέλος, μόλις τον Ιούνιο που μας πέρασε, ένα έγγραφο από τον «ναό του καπιταλισμού», το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF), δημοσιεύθηκε χωρίς σχεδόν να το «μυριστεί» κανένας οικονομικός συντάκτης. Ισως μάλιστα και να μην το συζητούσε κανείς «εκτός των τειχών», αν δεν το ανέφερε σε τηλεοπτική συζήτηση ο αρχιχρηματιστής της τράπεζας UBS, Art Cashin. Τι έγραφαν σε αυτή τη μελέτη τους οι ερευνητές του ΔΝΤ, Luc Laeven και Fabian Valencia; Οπως μπορείτε οι αγγλομαθείς να διαβάσετε (βλ. www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2012/wp12163.pdf), διαπίστωναν ότι οι μεγαλύτερες τραπεζικές κρίσεις εκδηλώνονται μήνα Σεπτέμβριο, και μάλιστα σε χρονιές εκλογών σε χώρες-κλειδιά (σ.σ.: εφέτος είχαμε εκλογές στη Γαλλία και τον Νοέμβριο θα έχουμε εκλογές στις ΗΠΑ και προδιαγεγραμμένη ανανέωση ηγεσίας στην Κίνα). Σχολιάζοντας το εύρημα αυτό ο συντάκτης του Economist, Greg Ip, έγραψε: «Η συχνότητα με την οποία ο κόσμος βαδίζει για την κόλαση τον Σεπτέμβριο δείχνει να είναι ελάχιστα τυχαία»!

Ψάχνοντας μια εξήγηση για το «γιατί η νυν κρίση να είναι πρωτόγνωρη», διάβασα στο βιβλίο «The Natural Advantage of Nations: Business Opportunities, Innovation and Governance in the 21st Century» – των Hargroves, K. και Smith, M.H., 2005 – για το πώς η ένταση της καινοτομίας βαίνει συνεχώς αυξανόμενη από κύμα σε κύμα του Κοντράτιεφ. Η ειδοποιός διαφορά των έως σήμερα από το αύριο είναι ότι ενώ τα πέντε προηγούμενα κύματα στηρίχθηκαν στη φθηνή πρόσβαση σε πρωτογενείς πόρους (υλικών και ενέργειας), το 6ο κύμα συμπίπτει με το «στράγγισμα του σφουγγαριού» και απαιτεί το πέρασμα σε μια διαφορετική ενεργειακή φάση και σε νέους πόρους για τα σύνθετα νανο-υλικά της.

Αν είναι έτσι, ο εκ φύσεως κύκλος κλιματικής αλλαγής του πλανήτη συμπίπτει με τον παρά φύσιν κύκλο ενεργειακής αφαίμαξής του από τον άνθρωπο και η συμπόρευση των δύο κύκλων οδηγεί σε ένα κρεσέντο που κανείς μας δεν διανοούνταν μόλις δέκα χρόνια πριν. Θα πληρώσουμε το τίμημα μιας νέας Βαβέλ;

 

αναδημοσιεύεται από το http://ardin-rixi.gr/archives/6980

Συρία: Εκκληση του Πατριάρχου Αντιοχείας Ιγνατίου για ειρήνη

Συρία: Εκκληση του Πατριάρχου Αντιοχείας Ιγνατίου για ειρήνη

Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος

Έκκληση SOS για τους κατοίκους της Συρίας και ειδικότερα για την μειονότητα των εκεί Χριστιανών απευθύνει ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας κ. Ιγνάτιος από τη Δαμασκό. Ο τρίτος κατά τα πρεσβεία Ορθόδοξος Πατριάρχης περιγράφει τη τραγική κατάσταση που υπάρχει στη χώρα του και ζητεί από τον ΟΗΕ και τους Αραβικούς Συνδεσμους να κατανοήσουν την κατάσταση, να σεβασθούν τους κατοίκους της Συρίας και να εργασθούν μαζί τους για να επικρατήσουν η ειρήνη και η σταθερότητα.
Ζώντας για πολλούς αιώνες υπό αυταρχικά αλλόθρησκα καθεστώτα οι Χριστιανοί της Συρίας έχουν μάθει πως για να επιβιώσουν πρέπει να μιλάνε ή να γράφουν λίγο, και όταν το κάνουν να μη προκαλούν το καθεστώς.  Έτσι ο αναγνώστης των κειμένων τους πρέπει να γνωρίζει να διαβάζει και κάτω από τις γραμμές. Από την έκκληση του Πατριάρχου Αντιοχείας γίνεται φανερό πως η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τους Χριστιανούς και πως αν επικρατήσουν οι φανατικοί Μουσουλμάνοι και  δεν υπάρξει κάποια προστασία τους από τους Διεθνείς Οργανισμούς και τις Χριστιανικές και Ανθρωπιστικές Οργανώσεις θα ζήσουν καταστάσεις διωγμών που θα συγκρίνονται με αυτούς των πρώτων χριστιανικών αιώνων.
Η Δύση, η Τουρκία, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, ο καθένας για τους λόγους του, επιδιώκουν την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ και προς τούτο έχουν κινήσει όλους τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς τους και τροφοδοτούν με άφθονο πολεμικό υλικό τους αντικαθεστωτικούς. Στην επιδίωξη τους αυτή καθόλου δεν  υπολογίζουν την τύχη των δύο περίπου εκατομμυρίων Χριστιανών, που τον καιρό αυτό υφίστανται τρομερούς και αιματηρότατους διωγμούς. Γι’ αυτούς πάνω από όλα είναι το Ιράν να μην έχει σύμμαχο μια χώρα που συνορεύει με το Ισραήλ και αυτό νομίζουν πως οι αντικαθεστωτικοί φανατικοί μουσουλμάνοι θα τους το εξασφαλίσουν. Τα παθήματα στο Αφγανιστάν και στο Βιετνάμ και, παλιότερα, στην Κούβα δεν τους έχουν τίποτε διδάξει. Οι αντικαθεστωτικοί θεωρούν τους χριστιανούς «συνεργάτες του καθεστώτος Άσαντ» και εφαρμόζουν ήδη σε βάρος τους ένα είδος γενοκτονίας. Ο Πατριάρχης κ. Ιγνάτιος βλέπει την κρισιμότητα της κατάστασης. Στα βαθιά του γεράματα διαπιστώνει ότι οι Χριστιανοί της Συρίας αντιμετωπίζουν για μιαν ακόμη φορά το μαρτύριο. Παλαιότερα οι δύσκολες καταστάσεις υποχρέωσαν τους Ελληνορθόδοξους της Συρίας να μεταφέρουν την έδρα της Εκκλησίας τους από την Αντιόχεια,  στη Δαμασκό. Τώρα κινδυνεύουν από τους φανατικούς αλλόθρησκους με παντελή αφανισμό.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών αναπαράγει στην ιστοσελίδα του την έκκληση του Πατριάρχου Αντιοχείας Ιγνατίου,  αλλά μένει, όπως πάντα, στο θεωρητικό επίπεδο. Σήμερα όμως στη Συρία τέτοιες θεωρητικές βοήθειες δεν φτάνουν και αφήνουν αδιάφορους τους διώκτες των χριστιανών. Από την πλευρά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης απέστειλε «γράμμα συμπαθείας» προς τον κ. Ιγνάτιο, το οποίο είναι ένα γενικόλογο ευχολόγιο. Το Φανάρι είναι σε δύσκολη θέση, γιατί η κυβέρνηση Ερντογκάν υποστηρίζει τους αντικαθεστωτικούς, από τους οποίους κινδυνεύει η ύπαρξη του Πατριαρχείου Αντιοχείας! Από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου και της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν υπήρξε ούτε γράμμα συμπαθείας, προς τους Χριστιανούς της Συρίας.
Το κείμενο της έκκλησης του Πατριάρχου Αντιοχείας κ. Ιγνατίου είναι το ακόλουθο:
«Ένας μεγάλος αριθμός Χριστιανών και Μουσουλμάνων είναι θύματα  της βίας. Τα νοσοκομεία είνα γεμάτα από τραυματίες και ο πόνος είναι χωρίς τέλος. Οι Σύριοι, ανεξάρτητα από τη θρησκευτική τους πίστη,  έχουν το δικαίωμα να ζήσουν στη χώρα τους με περηφάνεια και αξιοπρέπεια. Κατά τους περασμένους δέκα πέντε μήνες χάσαμε μεγάλο μέρος του λαού μας και ένας μεγάλος αριθμός Συρίων αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Χριστιανοί φύγανε από πόλεις και χωριά όπου είχαν όλο τους το βιός και οι αγαπημένοι μας ιερείς υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εκκλησίες τους.
Κάνουμε έκκληση σε όλους τους Συρίους, στο όνομα του Θεού, να αποδεχθούν ο ένας τον άλλον και να ζήσουμε ως ένα Έθνος στην αγαπημένη μας Συρία, το λίκνο προφητών και θρησκειών.
Κάνουμε έκκληση στα Ηνωμένα Έθνη και στους Αραβικούς Οργανισμούς να κατανοήσουν και να σεβαστούν την αγαπημένη μας χώρα και να εργασθούν μαζί μας, ώστε να επικρατήσουν η ειρήνη και η σταθερότητα στη Συρία».-

Γιώργος Παπαθανασόπουλος

Διεθνή, Ορθοδοξία

αναδημοσιεύεται από το http://www.antibaro.gr/
Ημερομηνία δημοσίευσης: 3 August 2012