Το Ιράκ, οι ισλαμιστές αντάρτες, οι ΗΠΑ και το Ιράν - του Θόδωρου Μπατρακούλη

Το Ιράκ, οι ισλαμιστές αντάρτες, οι ΗΠΑ και το Ιράν

         Στο Ιράκ τα τελευταία χρόνια η κατάσταση παρέμενε ρευστή. Τα αμερικανικά στρατεύματα είχαν αποχωρήσει από το Ιράκ (η αποχώρηση είχε αρχίσει τον Ιούνιο του 2009 και ολοκληρώθηκε μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011).  Τώρα η Ουάσιγκτον βρίσκεται μπροστά σε νέα μεγάλη πρόκληση. Σε διάφορες χώρες εξακολουθεί η εγκαθίδρυση διεθνών εξτρεμιστικών ισλαμιστικών δικτύων. Το πλέγμα τους έχει εκτεθεί και πρόσφατα λόγω της στήριξης τους προς την τζιχαντιστική υπόθεση στη Συρία και το Ιράκ. Τους πρώτους μήνες του 2014 το μακελειό στο Ιράκ ήταν σε τόσο υψηλά ή και υψηλότερα επίπεδα από ό,τι κατά τη διάρκεια της εισβολής των ΗΠΑ και της κατοχής. Ο φόρος των καθημερινών θανάτων από τη σύγκρουση σουνιτών / σιιτών ήταν πολύ μεγάλος. Στις 12 Ιουνίου η κεντρική κυβέρνηση του σιίτη Νούρι αλ Μαλίκι και ο ιρακινός στρατός έδειχναν να έχουν καταρρεύσει. Οι φανατικοί ισλαμιστές αντάρτες της σουνιτικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε» (ΙSΙL) προέλαυναν προς τη Βαγδάτη. Το ενδεχόμενο να εξαπολύσει νέα ένοπλη επέμβαση μεγάλης κλίμακας - την τρίτη σε 23 χρόνια από τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου - εξέταζε ο Αμερικανός Πρόεδρος. Ο Μπαράκ Ομπάμα απείλησε με αεροπορικές επιδρομές, υπογραμμίζοντας το συμφέρον των ΗΠΑ να εξασφαλίσουν ότι οι τζιχαντιστές δεν θα αποκτήσουν μόνιμο ορμητήριο ούτε στο Ιράκ ούτε στη Συρία. Οι ΗΠΑ έστειλαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAS) παρακολούθησης πάνω από το Ιράκ για να το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει των τζιχαντιστών. Η Ουάσινγκτον δήλωνε έτοιμη να εντείνει και να επιταχύνει τη στήριξή της στον τομέα της ασφάλειας. Η αμερικανική βιομηχανία όπλων Lockheed Martin Corp ανακοίνωσε την απομάκρυνση εργαζομένων της από το βόρειο Ιράκ, ενώ και άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Ιράκ μετέφεραν εργαζομένους τους εξαιτίας των ανησυχιών για την ασφάλειά τους.

         Στην ανατολική επαρχία Ντιγιάλα αφού οι πόλεις Σααντίγια και Τζαλάουλα έπεσαν στα χέρια των εξεγερμένων, όπως και αρκετά χωριά στα όρη Χιμρίν, τα οποία αποτελούν από καιρό κρησφύγετο των ανταρτών. Στη Μοσούλη, οι μαχητές της οργάνωσης «ΙSΙL» πραγματοποίησαν παρέλαση αμερικανικών οχημάτων περιπολίας Humvee που κατέσχεσαν από τον ιρακινό στρατό όταν κατέλαβαν την πόλη. Στο Μπαϊτζί, κοντά στο Κιρκούκ, εξεγερμένοι περικύκλωσαν το μεγαλύτερο διυλιστήριο του Ιράκ, μια απειλή για την πετρελαϊκή βιομηχανία. Νοτιότερα, οι μαχητές συνέχισαν την προέλαση-αστραπή σε μικρή απόσταση από την πρωτεύουσα και όπου σιιτικές πολιτοφυλακές κινητοποιούσαν τις δυνάμεις τους με κίνδυνο να επαναληφθεί το λουτρό αίματος των εθνοτικών/θρησκευτικών συγκρούσεων της περιόδου 2006-2007. Παράλληλα, σιίτες εθελοντές κινούνταν προς τις πρώτες γραμμές για να υπερασπισθούν τη Βαγδάτη. Οι τιμές του πετρελαίου μπρεντ αυξήθηκαν στα 114 δολλάρια το βαρέλι, σημειώνοντας υψηλότερο εννέα μηνών. Στον Περσικό κατευθύνθηκαν αεροπλανοφόρο και άλλα δύο πολεμικά των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί δήλωσε ότι το Ιράν ήταν έτοιμο να προσφέρει βοήθεια στην κυβέρνηση του Ιράκ, «εντός του πλαισίου της διεθνούς νομοθεσίας». Το σιιτικό Ιράν, ανήσυχο για την προώθηση των σουνιτών τζιχαντιστών στο Ιράκ, δεν αποκλειόταν να συνεργαστεί ακόμα και με τις ΗΠΑ, προκειμένου να βοηθήσει τη Βαγδάτη να τους αντιμετωπίσει.

Θόδωρος Μπατρακούλης

Δρ Γεωπολιτικής

theobatrak@gmail.com