Διαμαρτυρία Ποντίων στον Υπουργό Δικαιοσύνης για παραλείψεις στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο.

2/5/14

Διαμαρτυρία Ποντίων στον Υπουργό Δικαιοσύνης για παραλείψεις στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο.

Με επιστολή της προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος επανέρχεται και καταδικάζει με τον πλέον έντονο τρόπο την παράλειψη της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού αλλά και των υπολοίπων χριστιανικών λαών της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τις πρόνοιες του «αντιρατσιστικού νομοσχεδίου», που πρόκειται να επανέλθει εντός των ημέρων προς ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων.
Το κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:

“Θεσσαλονίκη,30-4-2014
            Αρ.Πρ.:6694
Προς: Αξιότιμο Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
κ. Χαράλαμπο Αθανασίου
Κοινοποίηση:

• Όλους τους Βουλευτές,
• ΜΜΕ
• Τα 431 Σωματεία Μέλη Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος

Υπόμνημα
Σε συνέχεια του από 24 Νοεμβρίου2013 Ψηφίσματος της Γενικής Συνελεύσεως της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, του από 28 Νοεμβρίου 2013, με αριθμό πρωτοκόλλου 8, Δελτίου τύπου της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων, του από 2 Δεκεμβρίου 2013 με αριθμό πρωτοκόλλου 6386 υπομνήματος μας, του από 15 Απριλίου 2014, με αριθμό πρωτοκόλλου 24, Δελτίου τύπου της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων και δεδομένου του γεγονότος ότι η Βουλή των Ελλήνων με το ομόφωνο ψήφισμα, της 24ης Φεβρουαρίου1994, ανακήρυξε την 19η Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο», η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος επανέρχεται και καταδικάζει με τον πλέον έντονο τρόπο την παράλειψη της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού αλλά και των υπολοίπων χριστιανικών λαών της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τις πρόνοιες του «αντιρατσιστικού νομοσχεδίου», που πρόκειται να επανέλθει εντός των ημέρων προς ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων.
Μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός, καθώς παρόλες τις διαβεβαιώσεις που λάβαμε, επανέρχεστε με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο στο οποίο διαχωρίζετε τα θύματα των Γενοκτονιών, καθώς αλλά τυγχάνουν προστασίας και άλλα όχι. Με τον τρόπο αυτόν ουσιαστικά αναιρείτε την αναγνώριση της Γενοκτονίας από την Βουλή των Ελλήνων, καθώς ως κριτήριο για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου και ιδιαίτερα στο άρθρο 3 αυτού τίθεται η αναγνώριση τους από Ελληνικό ή Διεθνές δικαστήριο και ως εκ τούτου υποβαθμίζετε το κύρος και την εγκυρότητα της ίδιας της Βουλής των Ελλήνων.
Η παράληψη αυτή στερεί από την φαρέτρα μας, στον αγώνα που δίδεται για την διεθνή αναγνώριση του εγκλήματος της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ένα σημαντικό όπλο και χρήσιμο εργαλείο και τελικά εμφανίζει την συντεταγμένη Πολιτεία ανακόλουθη καθώς αφήνει σαφέστατα ερωτηματικά σχετικά με το ποία είναι η στάση της στο ζήτημα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, αναγνωρίζοντας αφενός την Γενοκτονία αρνούμενη αφετέρου να συμπεριλάβει την άρνηση της στις πρόνοιες του εν λόγω νομοθετήματος.
Ως Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος αλλά κυρίως ως μέλη της Ανθρωπότητας σαςεφιστήσουμε την προσοχή, καθώς οι βουλευτές που θα ψηφίσουν το επίμαχο νομοσχέδιο, με την μορφή που έχει σήμερα, θα είναι οι πρώτοι που «εγκωμιάζουν, αρνούνται και εκμηδενίζουν τα εγκλήματα της γενοκτονίας», κατά τους ορισμούς του άρθρου 3, όπως αυτό διατυπώνεται στην αιτιολογική έκθεση, που υπέστησαν οι Έλληνες και οι Αρμένιοι στις αρχές του 20^ου αιώνα από το Κεμαλικό καθεστώς.Σας καλούμε έστω και την ύστατη στιγμή να διορθώσετε την παράλειψη σας.
 Με τιμή
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
         Ο Πρόεδρος                                                                   Ο Γενικός Γραμματέας
Επαμεινώνδας Φαχαντίδης                                              Χρήστος-Δημήτριος Τοπαλίδης
Ομ. Καθηγητής Ιατρικής Α.Π.Θ                                                       Δικηγόρος”

Πηγή: http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2014/05/blog-post_5413.html#more

Η γιαγιά Παρθένα εξιστορεί τα εγκλήματα των Τούρκων

10/4/14

Όσοι δείχνουν ασέβεια στους νεκρούς της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ας ακούσουν με προσοχή τη γιαγιά Παρθένα, που εξιστορεί τα εγκλήματα των Τούρκων!

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2013/11/blog-post_5452.html#.U0k0prPJ2RJ.gmail

 

Πηγή: http://infognomonpolitics.blogspot.gr/

Μεγάλη μέρα για την Εύξεινο Λέσχη Νάουσας αλλά και για τον Ποντιακό Ελληνισμό!

Τετάρτη, 2 Απριλίου 2014

Μεγάλη μέρα για την Εύξεινο Λέσχη Νάουσας αλλά και για τον Ποντιακό Ελληνισμό!

Μεγάλη μέρα για την Εύξεινο Λέσχη Νάουσας αλλά και για τον Ποντιακό Ελληνισμό!

Με χρυσά γράμματα στην ιστορία του ποντιακού Ελληνισμού θα γραφτεί η 31η Μαρτίου 2014 καθώς μετά από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Νάουσας το παραδοσιακό κτιρίου «ΤΟΥΡΠΑΛΗ» θα παραχωρηθεί εσαεί στη Εύξεινο λέσχη Νάουσας για την φύλαξη και έκθεση των ιστορικών βιβλίων της Αργυρούπολης.

Ο θησαυρός αυτός του Ελληνισμού θα «μετακομίσει» σταδιακά στην πρώην δημοτική βιβλιοθήκη Νάουσας με σκοπό την ανάδειξη της σπουδαιότητας των ιστορικών αυτών τεκμηρίων. Στο δημοτικό συμβούλιο που έλαβε χώρα το βράδυ της Δευτέρας ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης κ. Φανιάδης ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους το ανεκτίμητο αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αργυρούπολης του Πόντου θα έπρεπε να στεγαστεί στο κτίριο «ΤΟΥΡΠΑΛΗ» κάνοντας λόγο για την ολοκλήρωση του ονείρου των προγόνων μας.

Αν και η αρχική πρόταση στο δημοτικό συμβούλιο ήταν η παραχώρηση του πάνω ορόφου του κτιρίου για διάστημα 30 ετών, μετά από την σύμφωνη γνώμη των περισσοτέρων η παραχώρηση για γίνει εσαεί, με μόνη προϋπόθεση θα παραμείνει το αρχείο της βιβλιοθήκης για πάντα στη Νάουσα.

Στην διάρκεια της συζήτησης δεν έλειψαν οι προτάσεις για συστέγαση των δυο βιβλιοθηκών στο νέο κτίριο της «Βέτλανς» που θα εγκαινιαστεί σύντομα, με τον πρόεδρο της Ευξείνου Λέσχης να δηλώνει πως κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό καθώς οι συνθήκες και η ασφάλεια που πρέπει να επικρατούν στις δυο βιβλιοθήκες είναι διαφορετικές.

Πηγή: iNaoussa

ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ (1914-1923) - του Θόδωρου Μπατρακούλη

ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ (1914-1923) [1]

 του Θόδωρου Μπατρακούλη

Το σύντομο αυτό κείμενο αποτελεί απότιση ελάχιστου φόρου τιμής στα τουλάχιστον 353.000 θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, της μιάς από τις τρείς αποδεδειγμένες Γενοκτονίες ιστορικών χριστιανικών λαών της Μικράς Ασίας, μαζί με αυτές κατά των Αρμενίων και των Ασσυρίων. Οι Ελληνες Πόντιοι διαφοροποιήθηκαν από τους ελληνικούς και άλλους χριστιανικούς πληθυσμούς περιοχών της χερσονήσου της Ανατολής (Μικρά Ασία) και με την ανάπτυξη ενός αντιστασιακού αντάρτικου που έθεσε, ως ένα βαθμό και το ζήτημα της αυτονομίας του Πόντου[2]. Ηδη κατά την διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων[3] ο τότε μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός Καραβαγγέλης[4] ξεκίνησε τη δράση του συμβάλλοντας στον εξοπλισμό των πρώτων αντάρτικων αποσπασμάτων στη Σαμψούντα[5]. Την περίοδο αυτή, το σοβαρό πρόβλημα εμφανίζεται με την επιστράτευση των Ποντίων οι οποίοι κλήθηκαν να υπερασπίσουν τα συμφέροντα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παρά την απροθυμία τους και αντίθεσή τους στο να υπηρετήσουν ως στρατιώτες. Μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Οθωμανική κυβέρνηση, πριν ακόμα αποφασίσει την έξοδό της στο πλευρό των Κεντροευρωπαικών Δυνάμεων, προχώρησε σε έκτακτα μέτρα, ένα από τα οποία ήταν η γενική επιστράτευση τον Αύγουστο του 1914. Ολοι οι Οθωμανοί υπήκοοι ηλικίας 20-45 ετών, μουσουλμάνοι και μη, κλήθηκαν εντός τριών ημερών να παρουσιαστούν στις μονάδες που τους ορίστηκε[6]. Οι Ελληνες και τα μέλη των άλλων μειονοτήτων επιδίωκαν να αποφύγουν τη στράτευση. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, εκδόθηκε διαταγή, με την οποία αναγνωριζόταν το δικαίωμα στους μη μουσουλμάνους υπηκόους να εξαγοράσουν την υποχρέωση κατατάξεως στο στρατό, καταβάλλοντας ως αντίτιμο σαράντα τέσσερες χρυσές λίρες μέχρι τη λήξη του πολέμου[7]. Αλλά, πολλοί στρατεύσιμοι, οι οποίοι δεν μπορούσαν να καταβάλουν το αντίτιμο εξαγοράς της υποχρεώσεώς τους αναγκάστηκαν να καταταγούν. Η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου ανέδειξε τις υπάρχουσες στις Ποντιακές κοινότητες οικονομικές, ταξικές διαφορές, αφού δεν είχαν όλα τα νοικοκυριά τη δυνατότητα να πληρώσουν το προβλεπόμενο αντισήκωμα. Οι Νεότουρκοι, μετά την ήττα των (υπό την διοίκηση του αρχιστρατήγου Ενβέρ πασά) οθωμανικών ενόπλων δυνάμεων στο Σαρίμ-Καμίς (Καύκασος), αποφάσισαν να εφαρμόσουν την εξαίρεση των χριστιανών στρατιωτών από την ένοπλη στρατιωτική υπηρεσία. Μάλιστα, η σχετική εντολή ενθάρρυνε τους διαμένοντες στην Αμισό (καταγόμενους από τη Θεσσαλονίκη) Τουρκο-Εβραίους να κηρύξουν στα τζαμιά και στους στρατώνες ότι οι χριστιανοί δεν είναι επιθυμητοί στο στράτευμα και να διεγείρουν διαρκώς εναντίον των χριστιανών την εχθρότητα και το μίσος των μουσουλμάνων στρατιωτών[8]. Οπωσδήποτε, πολλοί ήταν εκείνοι οι χριστιανοί (και ιδιαιτέρως οι Ελληνοπόντιοι), οι οποίοι λιποτάκτησαν και επέστρεψαν στη γενέτειρά τους, τόσο πριν όσο και μετά τη λήψη της αποφάσεως να αποκλεισθούν οι χριστιανοί από την ένοπλη υπηρεσία.

Πρέπει να σημειωθεί ότι, μετά την ήττα των οθωμανικών δυνάμεων στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο, η κυβέρνηση των Νεοτούρκων αποφάσισε να μεταφέρει μουσουλμάνους πρόσφυγες από τα Βαλκάνια και να τους εγκαταστήσει στην περιοχή του Πόντου. Βασικό κίνητρο τους ήταν η αλλοίωση της δημογραφικής συνθέσεως του πληθυσμού της περιοχής. Με το σύνθημα ‘‘η Τουρκία ανήκει στους Τούρκους’’ προχώρησαν στην εφαρμογή αυτού του σχεδίου. Προσέκρουσαν, ωστόσο στην αντίδραση των κατοίκων του Πόντου, οι οποίοι δεν ήταν καθόλου πρόθυμοι να αποδεχτούν την εγκατάσταση των μουσουλμάνων προσφύγων στον τόπο τους. Ετσι, σημειώθηκαν οι πρώτες συγκρούσεις της οθωμανικής χωροφυλακής με Πόντιους αντάρτες[9]. Οι Πόντιοι κατόρθωσαν σ’εκείνη τη φάση να αποτρέψουν την εγκατάσταση των  μουσουλμάνων προσφύγων στην περιοχή τους. Ωστόσο, η υλοποίηση αυτού του νεοτουρκικού σχεδίου εφαρμόστηκε σε άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας. Ενας σημαντικός παράγοντας ο οποίος επηρέασε την παραπάνω πολιτική της ‘‘Ενωσης για την Ενότητα και την Πρόοδο’’ (Ittihat ve Terakki Cemiyeti) ήταν η απώλεια της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 1912 και η συνεπακόλουθη μεταφορά της έδρας του κόμματος ‘‘Ενωση για την Ενότητα και την Πρόοδο’’ στην πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας. Εξάλλου, τα περισσότερα στελέχη του κόμματος αυτού κατάγονταν από τα Βαλκάνια, και αρκετοί από τη Μακεδονία[10]. 

         Αμέσως μετά την άφιξη του Μουσταφά Κεμάλ στην Σαμψούντα (Sampson, 19 Μαίου 1919), οι διώξεις συνεχίστηκαν από τα στρατεύματά του και από τους Τούρκους τσέτες. Οι κεμαλικοί θεωρούσαν το ζήτημα του Πόντου ως το μεγαλύτερο κίνδυνο για την ακεραιότητα της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Την άποψη αυτή μαρτυρούν τα θέματα της ημερησίας διατάξεως των συζητήσεων της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (Türkiye Büyük Millet Meclisi, TBMM), στις εργασίες της οποίας επί δύο χρόνια ο Πόντος και όχι η Ιωνία και η εκεί παρουσία του ελληνικού στρατού αποτελούσαν το κυρίαρχο θέμα. Οι τέσσερες τόμοι των πρακτικών (zabιt ceridesi) του κεμαλικού Κοινοβουλίου των ετών του 1920-1922 παρέχουν την καλύτερη απόδειξη ότι στις συζητήσεις του κυριαρχούσε θεματολογικά το Ποντιακό Ζήτημα και η δυναμική καταστολή του.

         Στη μυστική συνεδρίαση της 8/21 Μαίου 1922, ο Ισμέτ Πασάς (ο μετέπειτα Ισμέτ Ινονού) ομολόγησε ενώπιον των μελών της Εθνοσυνέλευσης ότι ο σφαγιασμός του ελληνισμού του Πόντου πραγματοποιήθηκε με κυβερνητική εντολή. Ανέφερε στην εισήγησή του: «Kύριοι, Σας έχουν ειδοποιήσει ότι εσχηματίσθη μια επιτροπή από Αμερικανούς κατ’απαίτησιν του Βεκίλ Πατρίκη Προύσαλη ώστε να ενεργήσουν ανακρίσεις δια τας σφαγάς του Πόντου. H σφαγή των Γκιαούρηδων έγινε, όταν οι Ρωμαίοι εσήκωσαν επανάστασιν, έσφαξαν πολλούς Τούρκους, ατίμασαν τες χανούμισες, έκαναν γιάγμα τας περιουσίας των. Τότε μόνον έδωσε διαταγήν το Κέντρον εις τον διοικητήν, ως και τον Τοπάλ Οσμάν Αγά να βάλουν σφαγήν. Οι Ρωμαίοι είναι υπήκοοι Οθωμανοί και όφειλον να έχουν υποταγήν εις τους Νόμους του Κράτους, όπως είχον και πρώτα, να περιμένουν τα αποτελέσματα, εάν θα μείνη η Τουρκία ή όχι. Ολ’αυτά τα έχει προκαλέσει ο τοποτηρητής Προύσαλης. Ενόμισεν όταν μπήκε ο Ευρωπαïκός στρατός, μαζί και ο Ελληνικός στρατός, ότι η Αυτοκρατορική Τουρκία εχάθη, και ύστερον από ολίγον καιρόν ο Αλτσάκ Προύσαλης εζήτησεν τον χωρισμόν του Πατριαρχείου από την Μεγάλην Βεζυρίαν. Εξέδωσε δε και διαταγήν εις όλας τας εκκλησίας να μνημονεύουν μόνον το όνομα του Βενιζέλου και των ξένων, όχι όμως του Σουλτάνου Βαχτετήν Εφέντη, να υψώνουν καθημερινώς την ελληνικήν σημαίαν εις τας εκκλησίας, τας δε επισήμους ημέρας των συμμάχων εκτός της Τουρκικής. Ο Βεκήλ Πατρίκης και όλοι οι Ρωμαίοι γκουβερνολάρ Βενιζελόγια έχουν το θάρρος εις τον Βενιζέλον ότι θα πάρη την Κωνσταντινούπολιν, ύστερα από τόσα χρόνια που ζούμεν μαζύ εφάνηκαν αναμκιόρηδες. Το Μισάκι Μιλλί δεν θα αφήσει ατιμώρητους κανένα γκιαούρη ούτε θα τους αφήσωμεν πλέον εις το Τουρκικόν έδαφος να εμπορεύονται, θα τους διώξωμεν να φύγουν. Ο Τομούς Βενιζέλος και Λόυδ-Τζώρτζ ας λάβουν υπόψιν τους ότι ο στόλος της Αγγλίας δεν μας φοβίζει, η ανατολή έχει στρατόν και όπλα πολλά. Πλησιάζει ο καιρός θα διώξωμεν και τους Γιουνανλίδες από την Σμύρνην και τους Αγγλους από την Πόλιν. Υστερα από μισή ώραν διακοπήν η μεγάλη Εθνοσυνέλευσις εις δύο μθστικάς αλλεπαλλήλους συνεδριάσεις εξέδωκεν απόφασιν να ειδοποιηθή η Αμερικανική Επιτροπή ότι δεν θα γίνει δεκτή εις τον Πόντον και δεν ευθύνεται η Αγκυρα ούτε η Υψηλή Πύλη της Κωνσταντινουπόλεως ότι τους συμβεί»[11] 

Σε διάστημα οκτώ περίπου ετών (1914-1922), οι επιχειρήσεις των κεμαλικών προκάλεσαν - σύμφωνα με εκτιμήσεις ορισμένων ιστορικών και με τα επίσημα δεδομένα του Ελληνικού Κοινοβουλίου - περισσότερους από 353.000 νεκρούς Ελληνες Ποντίους[12]. Επέφεραν την εκδίωξη μεγάλου μέρους των Ελλήνων του Πόντου (αριθμού που κυμαίνεται σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, από 150.000[13] έως 250.000[14] ανθρώπων), οι οποίοι αναζήτησαν καταφύγιο στις χώρες του Καυκάσου και της κατόπιν ΕΣΣΔ[15]. Η κατάρρευση της πρώην ΕΣΣΔ ήρθε να αποκαλύψει ένα δεύτερο δράμα των καταγόμενων εκ Πόντου Ελλήνων, το οποίο ξετυλίχθηκε μετά την έξοδό τους των ετών 1916-1922: πρόκειται για τις ιδιαίτερα οδυνηρές και φρικτές περιπέτειες των Ποντίων της Ρωσίας, της Γεωργίας και της Κεντρικής Ασίας, κατά την διάρκεια της σταλινικής “μεγάλης νύχτας”, δηλαδή κυρίως από το 1937 μέχρι το 1956. Οι περιπέτειες αυτές για ορισμένους εξακολούθησαν μέχρι τα χρόνια της ‘‘γκλάσνοστ’’ και της “περεστρόικα” (στα μέσα της δεκαετίας του 1980)[16].

                                                           Θεόδωρος Σ. Μπατρακούλης

                                                   Δρ Γεωπολιτικής, Νομικός

---

           [1] Το κείμενο είναι προδημοσίευση του βιβλίου του συγγραφέα που θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες με τίτλο Ευρωπαική πολιτική και Ανατολικά Ζητήματα. .

      [2] Bλ. Ενδεικτικά Αλέξης Aλεξανδρής, “Η ανάπτυξη του Εθνικού Πνεύματος των Ελλήνων του Πόντου 1918-1922: Ελληνική Εξωτερική Πολιτική και Τουρκική Αντίδραση”, in Θ. Βερέμης, Μελετήματα γύρω από τον Βενιζέλο και την εποχή του, Aθήνα: Φιλιππότης, 1980, σελ. 427-474. L.-P. Alaux/René Puaux, Le déclin de l’Hellénisme, Paris: Payot, 1916. Felix Sartiaux, Η ελληνική Μικρασία (L'Asie Mineure grecque), Aθήνα: Ιστορητής, 1993, σ. 156 κ.εξ. Mουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, Oμιλίες, μετάφραση από τα τουρκικά του Συμεών Σολταρίδη, Aθήνα: Nέα Σύνορα-Α. Α. Λιβάνη, 1995.

           [3] Stefanos Yerasimos, Milliyetler ve Sinirlar (Τα Εθνη και τα Σύνορα), Istanbul: Iletisim, σ. 356.

        [4] Μετά από την πολύ σημαντική δράση του στο Μακεδονικό Αγώνα, διορίστηκε μητροπολίτης Αμασείας και Αμισού (Σαμψούντα).

           [5] Stefanos Yerasimos, Milliyetler ve Sinirlar (Τα Εθνη και τα Σύνορα), Istanbul: Iletisim, σ. 356.

           [6] Βλ. Αντώνιος Ι. Γαβριηλίδης, Η Μαύρη Εθνική Συμφορά του Πόντου, Εν Αθήναις: 1924, σ. 10.

        [7] Αντώνιος Ι. Γαβριηλίδης, Η Μαύρη Εθνική Συμφορά του Πόντου, 1924, σ. 10. Χρήστος Γ. Ανδρεάδης, Η Επιστράτευση του 1914, Αρχείο Πόντου, Τόμος 44, σ. 160-161.

             [8] Αντώνιος Ι. Γαβριηλίδης, Η Μαύρη Εθνική Συμφορά του Πόντου, 1924, σ. 11.

        [9] Βλ. Αντιγόνη Μπέλλου-Τρεψιάδη, Μορφές Μακεδονομάχων και τα Ποντικά του Γερμανού Καραβαγγέλη, Αθήνα: 1984.

             [10] Βλ. και B. Lewis, The Emergence of Modern Turkey, 1^st edit., London: Oxford University Press, 1962.

          [11] ‘‘Εγγραφο 14, Υπουργείον Στρατιωτικών Σταμπούλ, αρ. πρωτ. 20725, Αγκυρα [21.5.1338 (1922). Κατεχωρήθη εις το εμπιστευτικόν πρωτόκολλον Γενικού Φρουραρχείου Κωνσταντινουπόλεως [26.5.1338 (1922)]’’. Το έγγραφο φέρει τις εξής σφραγίδες: Μεγάλη Σφραγίς Εθνοσυνελεύσεως Γαζή Κεμάλ Πασσά, Ισμέτ Πασσά. Βλ. Ν. Παπαδόπουλος, Τουρκικά ντοκουμέντα για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η αλήθεια απ’το στόμα των Τούρκων, Αθήνα: 1985, σσ. 74-75.  

       [12] Γεώργιος Βαλαβάνης, Σύγχρονος Γενική Ιστορία του Πόντου, 2η έκδοση, Θεσσαλονίκη: Kυριακίδης, 1986, σ. 15.

           [13] Γεώργιος Βαλαβάνης, Σύγχρονος Γενική Ιστορία του Πόντου,, όπ. παρ. , σσ. 12-13.

          [14] Ισαάκ Λαυρεντίδης, “H εν Ελλάδι Εγκατάστασις των εκ Πόντου Ελλήνων”, Aρχείον Πόντου, 29, (1968-1969), σελ. 342.

           [15] Βλ. Kώστας Φωτιάδης, ‘‘Η γενοκτονία του Ελληνισμού του Πόντου μέσα από τις τουρκικές πηγές’’, στο Οψεις του Μικρασιατικού Ζητήματος, Πρακτικά Συνεδρίου, ΑΠΘ, 1994. “Πόντος, 30 αιώνες Ελληνισμού”, Eπτά Ημέρες (ειδική έκδοση της εφημερίδας Η Kaθημερινή, 19 Μαίου 1996.

       [16] Βλ. και Βλάσης Aγτζίδης, Πόντος, ένα ανοιχτό ζήτημα, Αθήνα: Εναλλακτικές Εκδόσεις, 1996.

Με αφορμή την 19η Μαίου, ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

Με αφορμή την 19η Μαίου, ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου Και μετά τις μαζικές σφαγές και την υπογραφή της Συνθήκης ‘‘περί ανταλλαγής των πληθυσμών’’ του 1923 ένα μέρος των κατοίκων του Πόντου παρέμειναν στα ιστορικά του εδάφη. Αυτοί ήταν οι μουσουλμάνοι Πόντιοι, κυρίως αναγκαστικά εξισλαμισθέντες κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα. Αυτοί οι μουσουλμάνοι σημερινοί κάτοικοι του Πόντου στερήθηκαν επί δεκαετίες το δικαίωμα επικοινωνίας με τους Ποντίους της Ελλάδας και των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ. Ωστόσο, παρόλες τις συστηματικές πολιτικές αποδιάρθρωσης των κοινοτήτων τους και αφομοίωσής τους από το Τουρκικό Κράτος, αυτοί εξακολουθούν να επιμένουν στην ιδιαίτερη ποντιακή τους ταυτότητα . Υπάρχουν όχι λίγες μαρτυρίες για την ύπαρξη κρυπτοχριστιανών πολλά χρόνια μετά τους διωγμούς της περιόδου 1915-1922 . Πολλοί από τους εξισλαμισμένους Ποντίους, ιδιαίτερα κοινότητες των περιοχών της Τραπεζούντας, της Τόνιας, του Οφη, των Σουρμένων, της Ματσούκας, αλλά και ορισμένες κοινότητες που έχουν εγκατασταθεί στους περιφερειακούς δήμους της Κωνσταντινούπολης, έχουν διατηρήσει ακέραια την Ποντιακή τους γλώσσα. Ωστόσο, η γλώσσα αυτή είναι σήμερα παράνομη στον Πόντο και σε ολόκληρη την επικράτεια της σημερινής Τουρκίας. Οι μαθητές/μαθήτριες του Πόντου στερούνται σχολείων για την εκμάθηση, καλλιέργεια και ανάπτυξη της μητρικής γλώσσας τους . Σημειωτέον ότι τα Ποντιακά θεωρούνται ως η πλησιέστερη προς την αρχαία ελληνική ομιλούμενη σήμερα ελληνική διάλεκτος. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο Πόντος και το Ποντιακό ζήτημα έχουν βρεθεί στο προσκήνιο, στην ημερήσια διάταξη της ελλαδικής και διεθνούς πολιτικής. Η 19η Μαίου θεωρείται ως ημέρα πένθους από τους Ποντίους. Κηρύχτηκε με νόμο από την Βουλή των Ελλήνων, μετά από ειδική συνεδρίαση (24 Φεβρουαρίου 1994), ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Η πρωτοβουλία της πρόταση στο ελληνικό κοινοβούλιο ανήκει στον γνωστός πόντιο, κοινωνιολόγο, συγγραφέα και πολιτικό Μιχάλη Χαραλαμπίδη . Στην Τουρκία, την ίδια μέρα γιορτάζεται η άφιξη στη Σαμψούντα του υπό τον Μουσταφά Κεμάλ εκστρατευτικού σώματος, με την ανακήρυξή της ως ‘‘ημέρα της τουρκικής νεολαίας’’ (Türk gençlik günü). Ορισμένα σωματεία Ελλήνων Ποντίων, οι οποίοι ζουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ασκούσαν από χρόνια κριτική στην πολιτική που ακολουθούσε η Ελλάδα έναντι της Τουρκίας. Στη δημόσια διατύπωση του αιτήματος της αναγνώρισης της γενοκτονίας και στην υποστήριξή του με κινηματική διάσταση πρωταγωνίστησαν δύο σημαντικές ομάδες που αναδύθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο Ποντιακός Σύλλογος Αργώ και το Κέντρο Ποντιακών Μελετών. Στο επίκεντρο της προαναφερόμενης κριτικής βρέθηκε η εκτίμηση ότι η Αθήνα ακολουθεί τακτική ανοχής της αποσιώπησης της Ποντιακής υπόθεσης ως ζήτημα εθνοκάθαρσης . Ζητούσαν και ζητούν από τις ελληνικές κυβερνήσεις να αναφέρονται στο Ποντιακό ζήτημα ως γενοκτονία των Ελλήνων Ποντίων . «Οι ελλαδικές κυβερνήσεις οφείλουν να αναλογιστούν τις ευθύνες τους και να σταθούν με σεβασμό απέναντι στα μυριάδες αθώα θύματα της γενοκτονίας. Να προωθήσουν την διεθνή αναγνώρισή της. Η αποκήρυξη της γενοκτονίας και η δημόσια ‘‘συγγνώμη’’ από το ένοχο τουρκικό καθεστώς αποτελεί ηθικό όρο και υποχρέωση της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης για οιαδήποτε ‘‘ελληνοτουρκική ή ευρωτουρκική προσέγγιση’’. Η μή ικανοποίηση αυτής της προυπόθεσης υποδηλώνει την πρόθεση της Τουρκίας να εφαρμόζει παρόμοιες τακτικές οποτεδήποτε το επιλέξει το καθεστώς της…» . Ο τουρκικής υπηκοότητας Ποντιακής καταγωγής συγγραφέας Οmer Asan, στο βιβλίο του Ο Πολιτισμός του Πόντου, έχει προχωρήσει σε μια καταγραφή των ηθών, των εθίμων, των ανεκδότων και των γαστρονομικών συνηθειών ορισμένων κοινοτήτων του Πόντου . Στον πρόλογο για την ελληνική έκδοση του βιβλίου του, ο συγγραφέας σημειώνει «Δεν αποτελεί μυστικό το γεγονός ότι στην Τουρκία δεν μπορούν να απαντηθούν τόσο εύκολα τα ερωτήματα που επικεντρώνονται στο θέμα της ταυτότητας. Από μία άποψη οι απαντήσεις προκαλούν εμφανείς ενοχλήσεις. Και αυτές οι ενοχλήσεις είναι δυνατό να πάρουν διαστάσεις σύγκρουσης, όταν σε αυτή την υπόθεση εμπλακεί και το ερώτημα της εθνικής ταυτότητας. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι εμείς γινόμαστε μάρτυρες αυτού του προβλήματος βιώνοντάς το σε όλες του τις διαστάσεις» . Το εν λόγω βιβλίο απαγορεύτηκε και κατασχέθηκε στην Τουρκία μετά από τηλεοπτικό πρόγραμμα που μεταδόθηκε από τουρκικό σταθμό στις 20 Ιανουαρίου 2002. Με αφορμή την κατάσχεση χιλιάδων αντιτύπων του βιβλίου του, ο συγγραφέας σε ανακοίνωσή του προς τον Τύπο, επισήμαινε ότι αυτή η απαγόρευση δεν ήταν ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία που γινόταν. Τα τελευταία χρόνια το Ποντιακό Ζήτημα έχει τεθεί σε θεσμούς διαφόρων κρατών της Ευρώπης, σε θεσμούς Πολιτειών των ΗΠΑ, σε όργανα της Ε.Ε. και σε άλλους υπερεθνικούς θεσμούς. Τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν 300 χωριά ελληνόφωνων μουσουλμάνων του Πόντου, καθώς και την αντίθετη προς τις αρχές της ελευθερίας της έκφρασης και διάδοσης των ιδεών πολιτική που ακολουθούνταν έναντι των τελευταίων, έθεσε υπόψιν της Ευρωπαïκής Επιτροπής με ερώτησή του στο Ευρωπαïκό Κοινοβούλιο (Φεβρουάριος 2002) ο τότε ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Σταύρος Ξαρχάκος. Ο δημοφιλής Ελληνας μουσικοσυνθέτης επισήμαινε τα διαλαμβανόμενα σε αλλεπάλληλες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων - όπως π. χ. του στρατιωτικού διοικητή της Κερασούντας, ταξίαρχου της στρατοχωροφυλακής Baki Οnurlubas. Οι δηλώσεις αυτές έκαναν λόγο για μυστικά στρατόπεδα εκπαίδευσης ανταρτών από την περιοχή του Ευξείνου Πόντου, τα οποία βρίσκονταν δήθεν στην Ελλάδα, καθώς και για σχέδια της Ελλάδας για απόσχιση του Πόντου με μοχλό τους κατοίκους των 300 Ελληνόφωνων χωριών της περιοχής . Κατά την διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα σημειώθηκαν διεθνώς, σε κράτη εκτός της Ελλάδας και της Κύπρου, ορισμένες σημαντικές ενέργειες (συνήθως πρωτοβουλίες ελληνικής καταγωγής πολιτειακών και πολιτικών παραγόντων), που προωθούσαν την υπόθεση της αναγνώρισης της γενοκτονίας. Το 2002 ο κυβερνήτης της Πολιτείας της Νέας Υόρκης George Pattaki αποφάσισε την αναγνώριση του εγκλήματος εναντίον των Ελλήνων Ποντίων, καθιερώνοντας στην συγκεκριμένη Πολιτεία ως ημέρα μνήμης την ίδια ημέρα που είχε καθιερώσει η Ελλάδα, την 19 Μαϊου. Το 2006 ο Τάσος Σταφυλίδης, βουλευτής στη Σουηδία, υπέβαλε επερώτηση στο Κοινοβούλιο της χώρας, με αίτημα την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων. Η ελληνικής καταγωγής βουλευτής της Αυστραλίας Τζένυ Μικάκος έθεσε στη Βουλή το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας, αναδεικνύοντάς το στην πολιτική θεματική αυτής της χώρας με την τόσο σημαντική παρουσία του ελληνικού στοιχείου . Εκδηλώσεις μνήμης της γενοκτονίας και προβολής του αιτήματος αναγνώρισής της πραγματοποιήθηκαν στις 19 Μαίου 2006 και στις Βρυξέλλες (με πρωτοβουλία του Παμποντιακού Συλλόγου Η Αργώ Καλλιθέας), στη Μελβούρνη, στη Στουτγάρδη, στη Στοκχόλμη και σε άλλες χώρες. Στην ‘‘προσφυγομάνα’’ Θεσσαλονίκη (Πλατεία Αγίας Σοφίας) στήθηκε το 2006, με πρωτοβουλία του Δήμου της συμπρωτεύουσας, μνημείο της γενοκτονίας των Ελλήνων Ποντίων. Παρόμοιο μνημείο στήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006 στη Φιλαδέλφεια της αμερικανικής Πολιτείας Πενσυλβάνια. Εκδηλώσεις μνήμης της γενοκτονίας διοργανώθηκαν σε αρκετά μέρη της Ελλάδας (Θεσσαλονίκη, Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, Αχαρνές Αττικής, Βόλος, Δράμα, Λάρισα και αλλού) και σε άλλες χώρες. Εκδηλώσεις διοργανώθηκαν σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ όπου εδρεύουν σύλλογοι-μέλη της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ-Καναδά. Επίσης στην Αυστραλία. Στη Μόσχα, από το Σύλλογο Ελλήνων της ρωσικής πρωτεύουσας, πραγματοποιήθηκε έκθεση ντοκουμέντων της γενοκτονίας, που επιμελήθηκε ο καθηγητής στο ΑΠΘ Κώστας Φωτιάδης. Στo New Jersey (Νέα Υερσέη) των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε στις 26-27 Μαίου 2007 το πρώτο αντάμωμα της Ποντιακής νεολαίας από τις ΗΠΑ και τον Καναδά . Στις μέρες μας, βάσει σειράς γεγονότων και ενδείξεων, το Ποντιακό ζήτημα έχει τεθεί ξανά σε επίπεδο κοινωνίας, με πρωτοβουλίες διαφόρων φορέων (ένα είδος ενεργοποίησης της λεγόμενης κοινωνίας των πολιτών) στην Ελλάδα, χώρες της Ευρώπης, στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία. Οι Ποντιακής καταγωγής νεοπρόσφυγες από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ δίνουν δυναμικό παρόν στις εκδηλώσεις μνήμης για την γενοκτονία οι οποίες διοργανώνονται ετησίως στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και άλλους τόπους. Για το Ποντιακό ενδιαφέρονται πλέον και αρκετοί άλλοι Ελληνες, εκτός εκείνων οι οποίοι είναι Ποντιακής καταγωγής. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ευρύτερη γνωστοποίηση της Γενοκτονίας των Ελλήνων που ζούσαν στην Οσμανική Αυτοκρατορία. Χρειάζεται να γίνει επαναξιολόγηση των ενεργειών που επιδιώκουν την αναγνώριση της Γενοκτονίας. Πρόβλημα δημιουργείται από το ότι σχεδόν όλα τα βιβλία που αναφέρονται στη γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού είναι γραμμένα στα ελληνικά (δυσκολία γνωστοποίησης π. χ. ευρύτερα στην Αμερική της γενοκτονίας ώστε να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα το αίτημα της αναγνώρισης). Αλλά, το πρόβλημα της γλώσσας δεν είναι το μοναδικό. Αφενός απαιτείται προσοχή και πνεύμα ιστορικής ακρίβειας στις έρευνες αλλά και σωστή πληροφόρηση των παραγόντων των χωρών στις οποίες γίνονται σχετικές κινήσεις. Αφετέρου στην ήδη υπαρκτή δυσκολία να προχωρήσουν σε αναγνώριση χώρες που δεν γνωρίζουν την ιδιαιτερότητα του Ποντιακού Ζητήματος, προστίθεται μια επί πλέον με τον διαχωρισμό των Ποντίων από τους Έλληνες άλλων περιοχών της Ανατολής, που και αυτοί έχουν υποστεί τους τουρκικούς διωγμούς. Ασφαλώς οι Πόντιοι έχουν στην ψυχή και στη λαλιά τους τον Πόντο. Αλλά, είναι Έλληνες και είναι γνωστοί παγκοσμίως ως Έλληνες. Όπως όλοι αυτοί που κατοικούσαν μέχρι το 1922 σε τόσες και τόσες περιοχές: Σμύρνη, Αïβαλί, Καππαδοκία, κλπ., αλλά και στην Ανατολική Θράκη. Και όλοι οι Έλληνες της Ανατολής ζούσαν μακριά από το αθηνοκεντρικό, μιμητικό και υποτελές έναντι της Δύσης ελλαδικό κράτος. Το κράτος υποβαθμίζει στην πράξη τη γενοκτονία των Ελλήνων στο επίπεδα της παρουσίασής της στην εκπαίδευση. Υπονομεύεται η συλλογική εθνική μνήμη και περιορίζεται η αποτελεσματικότητα των προσπαθειών γνωστοποίηση της Γενοκτονίας των Ελλήνων και των άλλων λαών της Ανατολής στην Ελλάδα και διεθνώς. Οι Αρμένιοι, που έχουν επιτύχει τόσο πολλά, δεν διαχωρίζουν έναν Αρμένιο της Κωνσταντινούπολης από άλλον που ζούσε στην Αμάσεια, στην Κιλικία ή στη Σμύρνη. Ενωμένοι είναι ισχυροί και η ενότητά τους έφερε αποτελέσματα. Αλλά, εκτός της ενότητας, ό,τι πέτυχαν οφείλεται και στη σοβαρή, τεκμηριωμένη έρευνα της Αρμενικής Γενοκτονίας, στην απόφαση να γνωστοποιήσουν προς τους άλλους αυτή τη σοβαρή προσπάθειά τους, στην οργάνωση και στον συντονισμό των κινήσεών τους. Η Γενοκτονία του Πόντου αποτέλεσε μέρος αυτής που ξετυλίχτηκε σε όλα τα μέρη όπου ζούσαν ελληνικοί πληθυσμοί. Οι Έλληνες από τις διάφορες οργανώσεις που εκπροσωπούν τους απογόνους των θυμάτων της Γενοκτονίας ας συμφωνήσουν σε μια κοινή μέρα κατά την οποία θα τιμάται η μνήμη όλων των Ελλήνων της Γενοκτονίας. Ετσι και οι Ελληνες θα διατηρούν ζωντανή στη μνήμη τους τη Γενοκτονία (καθώς και αυτές των άλλων ιστορικών λαών της Ανατολής) αλλά και οι μη Ελληνες θα γνωρίζουν και θα θυμούνται ότι υπήρξε και μία άλλη γενοκτονία, η Γενοκτονία των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Θεόδωρος Σ. Μπατρακούλης